Gazze’de ateşkes ve rehine takası için Kahire’de yürütülen müzakereler ivme kazandı

Gazze’de ateşkes sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılması yönündeki çabalar yoğunlaşırken, müzakereler Cumartesi günü Kahire’de yeniden başladı.

Hamas, heyetinin son ateşkes önerisini inceledikten sonra “olumlu bir havayla” Kahire’ye gittiğini açıkladı.

Açıklamada, “Filistinlilerin taleplerini karşılayacak bir anlaşmaya varmaya kararlıyız” denildi.

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, örgütün “ateşkes anlaşmasını gözü kapalı kabul etmesi gerektiğini” söyledi.

Hamas adına müzakere yürütenler, rehinelerin serbest bırakılması karşılığında İsrail’in Gazze’deki saldırılarını geçici olarak durdurmasını öngören ve Mısır ile Katar’ın arabuluculuğunda uzun süredir devam eden görüşmelere yeniden başlamak üzere Kahire’ye döndü.

Dün gece yayınlanan bir açıklamada Hamas, anlaşmayı masada “olgunlaştırmak” istediğini söyledi; bu da iki tarafın hâlâ anlaşamadığı noktaların bulunduğunu gösteriyor.

Asıl mesele ateşkes anlaşmasının kalıcı mı yoksa geçici mi olacağıyla ilgili gibi görünüyor.

Hamas, anlaşmanın savaşın sona ermesini taahhüt etmesi gerektiği konusunda ısrar ediyor, ancak İsrail, örgüt Gazze’de aktif kaldığı sürece bu taahhüdü vermekte isteksiz.

Üzerinde henüz uzlaşılamayan ifadenin, rehinelerin serbest bırakılacağı sırada çatışmalara 40 günlük ara verilmesini ve İsrail hapishanelerinde tutulan bazı Filistinli mahkumların serbest bırakılmasını içerdiği düşünülüyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, anlaşmaya varılsa bile Gazze’nin güneyindeki Refah kentine kara operasyonu düzenleneceğini defalarca vurguladı. İsrail medyası Cumartesi günü, müzakerelerin son turunda da tutumunun değişmediğini bildirdi.

Ancak İsrail’in en büyük diplomatik ve askeri müttefiki ABD, ciddi sivil kayıplara yol açabilecek yeni bir saldırıyı desteklemek konusunda isteksiz ve öncelikle yerinden edilmiş Filistinlileri korumaya yönelik bir plan geliştirilmesinde ısrar ediyor.

Gazze Şeridi’nin kuzey ve orta bölgelerindeki çatışmalardan kaçan yaklaşık 1,4 milyon kişinin Refah’a sığındığı tahmin ediliyor.

BBC’nin ABD’li haber ortağı CBS News’a konuşan iki ABD’li yetkilinin ifadesine göre, ABD Merkezi Haber Alma Teşkilatı (CIA) Direktörü Williams Burns, son görüşmelere aracılık etmek için Kahire’ye gitti.

Blinken da şimdiye kadar müzakerelerde önemli bir aktör oldu ve hafta içerisinde Netanyahu ile görüşmek üzere tekrar İsrail’i ziyaret etti. Cuma günü ABD’nin Arizona eyaletinde konuşan Blinken, “Gazze halkı ile ateşkes arasında duran tek şey Hamas’tı” dedi.

Ateşkes görüşmeleri herhangi bir ilerleme sağlanamadan aylardır devam ediyor.

Kasım ayının sonundan bu yana çatışmalara ara verilmedi veya rehineler serbest bırakılmadı. Bu süreçte anlaşmanın yakın göründüğü ancak imzalanamadan bozulduğu anlar oldu.

Müzakerelerin son turlarında bile dikkatli olmak gerekiyor. Görüşmelerle ilgili bilgisi olan bir kaynak BBC’ye, müzakerelerin karmaşık olmaya devam ettiğini ve herhangi bir ilerlemenin birkaç gün sonra kaydedilebileceğini söyledi.

Washington Post’a konuşan bir kaynak, ABD’nin, Hamas’ın ateşkesi reddetmeye devam etmesi halinde, Hamas’ın siyasi liderliğini sınır dışı etmesi yönünde Katar’a baskı yaptığını söyledi.

Savaş, Hamas ve diğer Filistinli örgütlerin İsrail’in güneyindeki köylere ve askeri üslere saldırıp en az 1.200 kişiyi öldürmesi ve 250’den fazla kişiyi rehin almasıyla başladı.

Gazze’de Hamas yönetimindeki Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, İsrail’in Gazze’ye yönelik bunu izleyen saldırılarında 34.654 Filistinli öldürüldü ve 77.908 Filistinli yaralandı.