Beyin Çürümesi Nedir?

Oxford Sözlüğü, 37 binden fazla kişinin katılımıyla yaptığı oylama sonucunda “beyin çürümesi” (Brain rot) terimini yılın kelimesi olarak seçti. Bu terim, sosyal medyanın aşırı tüketilmesi sonucu beynin sürekli içerik bombardımanına maruz kalmasını ifade ediyor. Prof. Dr. Hastürk, bu kavramın ürkütücü bir anlam taşımadığını ancak sosyal medyanın sürekli kullanımının entelektüel becerilerde zayıflama, hafıza sorunları, sosyal izolasyon ve depresyona yol açabileceğini belirtti.

Sosyal Medyanın Aşırı Kullanımının Sonuçları

Prof. Dr. Hastürk, sosyal medyanın sadece eğlence aracı olarak değil, gereksiz şekilde fazla tüketilmesinin “beyin çöplüğü”ne dönüşmesine neden olduğunu vurguladı. Aşırı sosyal medya kullanımının bireylerin entelektüel işlevlerinde gerileme, insan ilişkilerinde zayıflama ve bilişsel düşüşe yol açabileceğine dikkat çekti. Bu durumun belirtileri arasında sürekli telefon kontrolü, bildirimlere bağımlılık ve sosyal medyanın günlük yaşamın önüne geçmesi yer alıyor.

Pandeminin Rolü ve Gençler Üzerindeki Etkiler

Pandemi sonrası, özellikle çocuklar ve gençler arasında sosyal medya ve telefon bağımlılığının hızla arttığı gözlemleniyor. ABD’de yapılan bir araştırmaya göre, 2023 yılı itibarıyla 6-14 yaş arasındaki çocukların sosyal medya ve telefon bağımlılığı, pandemi öncesine kıyasla yüzde 40’tan yüzde 70’e çıkmış durumda. Bu yaş grubundaki çocuklar, günde ortalama 9 saat çevrim içi zaman geçiriyor. Bu durum, gençlerin sosyal ve duygusal gelişimlerini olumsuz etkileyerek, normal gelişimlerini engelliyor.

Batılı Ülkelerdeki Önlemler ve Ailelere Öneriler

Batılı ülkelerde, sosyal medyanın bu zararlı etkilerinin önüne geçmek için çeşitli tedbirler alınmaya başlandı. Sosyal medyada gerçek dışı yaşamların ve gereksiz içeriklerin yaygınlaşması, gençlerin sosyal ilişkilerini zayıflatarak, ergenlik döneminin karakter gelişimi üzerindeki olumsuz etkilerini artırıyor. Bu sebeple, ekran süresinin sınırlandırılması ve telefon kullanım yaşının yükseltilmesi gibi önlemler öneriliyor.

Prof. Dr. Hastürk, ailelere şu önerilerde bulunuyor:

• Telefon kullanımına 16 yaş sınırı getirilmesi ve kullanımın aile kontrolünde olması.
• Yemek saatleri, arkadaş buluşmaları ve uyku zamanlarında internet erişimi sınırlandırılabilir.
• Ailelerin, çocuklarına rol model olabilmesi için cihaz kullanımında dengeli davranmaları gerektiğini vurguluyor.
• Ayrıca, cihazsız zaman dilimleri oluşturulmalı ve bireylerin hobilerini, yüz yüze insan ilişkilerini ön plana çıkaran etkinlikler teşvik edilmelidir.

Editör: Kerim Gültaş