“Depremin” yaralarını devlet sarıyor”

Yüce Allah’ın doğal afetlerle imtihan ettiği insanlık, yaşanan zelzelelerde betonarme yapıların şokunu yaşıyor. Son olarak İzmir’deki 6.6 büyüklüğündeki depremle sarsılan Türkiye’de yaralar devlet tarafından süratle sarılıyor. Eski dönemlerin hantal ve beceriksizliğine karşın AK Parti iktidarı döneminde devlet, depremin yıkıcı tesirlerine karşı büyük mesafe kat etti.

Her depremde topyekûn seferberlik

Deprem felaketlerine karşı amansız mücadele veren devlet mekanizması, hem depreme karşı tedbirlerle hem de yaraların süratle sarılmasında büyük ivme kazandı. Ecevit iktidarında 1999’daki depremde afet bölgesine 3 gün sonra gidebilen devlet artık ilgili bakanlarla birlikte AFAD’la hızlıca olay yerine ulaşıyor, UMKE ile uzman hekimlerce bölgede sağlıklı müdahalelerde bulunuyor. Deprem felaketlerinin etkisini minimuma indirmek için AK Parti iktidarında Deprem Master Planı ve Kentsel Dönüşüm Strateji Planı devreye sokuldu. 2009’da kurulan AFAD ile deprem bölgelerinde iyileştirme işlemleri hızlı koordinasyon ile en kısa sürede gerçekleştiriliyor. Türkiye Deprem Tehlike Haritası yayınlayan AFAD, belediyelerce belirlenen 16 bin 643 afet ve acil toplanma alanını dijital ortama aktardı. Deprem gözlem istasyon sayısı bin 100’e çıkarılırken, Türkiye genelinde 49 bin depreme dayanıklı konut yatırımı yapıldı.

30 projeye 4.8 milyon kaynak

Ulusal Deprem Strateji ve Eylem Planı’nı hayata geçiren iktidar, Ulusal Deprem Araştırma Programı kapsamında 30 projeye toplam 4 milyon 8 bin TL kaynak aktardı. Sismik ağların geliştirilmesi kapsamında Kuzey Anadolu fayında jeofizik gözlemler, Marmara Denizi’nin doğusunda derin kuyu sismometre ağı, GONAF Projesi hayata geçirildi. Marmara Denizi’nde Adalar segmenti boyunca 7 adet derin kuyu sismik istasyonu kuruldu.

UMKE yaraları anında sarıyor

2005 yılında UMKE ekipleri oluşturuldu. UMKE, uzman hekim ve diğer sağlık çalışanları başta olmak üzere 8 bin 383 personelle afet ve olağan dışı durumlara müdahale ediyor. Zorunlu Deprem Sigortası’nın hayata geçirilmesinin ardından konutların yüzde 52’si DASK kapsamına alındı. Depreme karşı güvence altına alınmış konut sayısı 1999’da 500 bin iken 2019’da 9 milyona yükseldi.

Vergileri harcamalara gitti

AK Parti iktidarı döneminde deprem vergisi konusunda, toplanan vergilerden 8 kat fazla deprem harcaması yapıldı. 2003-2019 yılları arasında toplanan deprem vergisi: 147,2 milyar TL 2003-2019 yılları arasında hükümetin deprem için harcadığı rakam: 1 trilyon 215 milyar TL. 1999 Marmara depreminden etkilenen İstanbul, Bolu, Düzce, Kocaeli, Sakarya ve Yalova için AK Parti iktidarı döneminde 202 milyar TL harcandı. Bu bölgelerde depreme dayanklı hale getirilerek inşa edilen konut, okul, sosyal donatı, hastane ve eğitim alanının sayısı 43 bin.

AK Parti döneminde yaşanan büyük çaplı depremlerdeki harcama miktarları şöyle:

• 2003 Bingöl Depremi – 4,2 milyar TL

• 2010 Elazığ Depremi – 3,9 milyar TL

• 2011 Van Depremi – 13,8 milyar TL

• 2011 Kütahya Depremi – 5 milyar TL

• 2020 Malatya-Elazığ Dep.- 640 milyon TL.

FARUK ARSLAN