Türkiye’nin hava kalitesinde son beş yılda ortalama yüzde 16 iyileşme sağlandı!

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Laboratuvar, Ölçüm ve İzleme Dairesi Başkanlığı’nda Türkiye’nin hava, su ve toprak kalitesi anlık olarak takip ediliyor. Bu çerçevede 365 hava kalitesi izleme istasyonu ile tüm illerin hava kalitesi 7/24 izlenirken, beş yıllık hava kalitesi incelediğinde partikül madde parametresinde yüzde 4 oranında, Kükürt dioksit parametresinde yüzde 46 oranında, Karbon monoksit parametresinde yüzde 18 oranında, Azot dioksit parametresinde yüzde 3 oranında, Ozon parametresinde yüzde 8 oranında, olmak üzere, hava kalitesinde ortalama yüzde 16 oranında iyileşme sağlandı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü’ne bağlı Laboratuvar, Ölçüm ve İzleme Dairesi Başkanlığı’nın Ankara’nın Gölbaşı ilçesinde yer alan Sürekli İzleme Merkezine (SİM) aktarılarak izleniyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye’nin hava kalitesinin artırılması için çalışmalarını aralıksız sürdürüyor. Türkiye’deki son beş yıla ait hava kalitesi verileri de incelendi. Buna göre; Partikül madde parametresinde yüzde 4 oranında, Kükürt dioksit parametresinde yüzde 46 oranında, Karbon monoksit parametresinde yüzde 18 oranında, Azot dioksit parametresinde yüzde 3 oranında, Ozon parametresinde yüzde 8 oranında, olmak üzere, hava kalitesinde ortalama yüzde 16 oranında iyileşme sağlandı.

Bakanlık’tan yapılan açıklamada, Türkiye’de Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı çalışmaları 2004 yılında başladığı belirtilerek, “2005 yılında SO2 ve PM10 parametreleri ülkemizin çeşitli illerinde 36 Hava Kalitesi İzleme İstasyonu ile izlenmekte iken ilerleyen yıllarda istasyon yer ve durumuna binaen SO2 ve PM10 parametreleri yanında CO, NOx, O3 ve PM2,5 parametreleri de izlenmeye başlanmıştır. Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı bugün itibariyle 365 Hava Kalitesi İzleme İstasyonuna ulaşmış olup; şu an itibariyle tüm illerimizde hava kalitesi 7/24 izlenmektedir. Tüm dünyada yaygın olarak kullanılan, Hava Kalitesi İndeksi (HKİ) denilen bu sınıflama sistemi ile havadaki kirleticilerin konsantrasyonlarına göre hava kalitesi iyi, orta, kötü, tehlikeli vb. şeklinde derecelendirme yapılıyor” bilgisi paylaşıldı.
Hava kalitesi izleme istasyonlarının kurulması için gerekli hava kalitesi ön değerlendirme projeleri, 2008 yılında başlamış olup, 2016 yılı itibariyle ülkemizde hava kalitesi izleme ağı Güneydoğu Anadolu Temiz Hava Merkezine bağlı iller hariç olmak üzere başarıyla tamamlanmıştır. 2021 yılı sonu itibariyle ise, ön değerlendirme proje çıktılarına göre kurulması gereken istasyonlar ile ilave edilecek parametrelerin kurulumları tamamlanmıştır.

Bakanlık açıklamasında, Bakanlığa ait 4 adet mobil hava kalitesi ölçüm aracının bulunduğu ve söz konusu araçların, özellikle hava kirliliği şikâyetlerinin yoğun olduğu bölgelerde ölçümler yaptığı ifade edilerek şu bilgiler paylaşıldı:
“Alanın hava kalitesi düzeyi ile ilgili bilgi sahibi olunması sağlanıyor. Hava kalitesi izleme istasyonlarından elde edilen verilerin hem www.havaizleme.gov.tr hem de Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı mobil uygulamasından kamuoyu bilgisinin sunulmasının yanında, Resmi İstatistik Programı çerçevesinde aylık ve yıllık haber bültenleri hazırlanarak, yayımlanmaktadır. Ülkemiz 18.03.2003 tarih ve 25052 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren anlaşma ile Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) ve Avrupa Bilgi ve Gözlem Ağı (EIONET)’na 01.05.2003 tarihinde üye olmuştur. Söz konusu anlaşma gereği, hava kalitesi izleme istasyonlarından elde edilen verileri her yıl AÇA’ ya raporlanmaktadır.”
Yapılan açıklamada, Sürekli İzleme Merkezi’nde hava kalitesi izleme istasyonlarından elde edilen verilerin detaylı incelenmesiyle birlikte, denetimlere ışık tutacak raporlar oluşturulmakta ve çevre kirliliğine yönelik her türlü izin, izleme ve denetimlere esas teşkil eden veriler ortaya konulmakta olduğu ifade edildi. Ayrıca, hava kalitesinin düştüğü noktalarda ise denetimlerin arttırılması da sağlanmakta olduğu belirtildi.