2021’de enerji verimliliği ve…. yatırımı zirve yaptı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, en hızlı geri dönüşü olan sabit sermaye yatırımının verimlilik olduğunu belirterek, “2021, enerji verimliliğinde en yüksek yatırımın ve en yüksek tasarrufun sağlandığı yıl oldu. Yine geçtiğimiz yıl enerji verimliliği uygulamalarıyla 15,61 milyon ton karbon emisyonunu da engellemiş olduk.” dedi.

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneğince (MÜSİAD) düzenlenen, MÜSİAD Uluslararası Enerji Zirvesi’nin açılışında bir konuşma yapan Dönmez, enerjide üç temel eğilimin orta vadeli dönemi şekillendireceğini söyledi.

Bunlardan ilkinin emtialardaki yukarı yönlü eğilim olduğunu dile getiren Dönmez, “Bu sene değişik olaylarla küresel resesyon olsa da bazı uzmanlara göre resesyonlar değil finansal krizler enerji açığını kesebiliyor. Dolayısıyla yeni bir yüksek fiyatlı emtialar dönemi görünüyor. Bunun basit bir sebebi var. Talep daha hızlı ve daha canlı. Tek bir çözümü var, daha fazla yatırım.” dedi.

Dönmez, Türkiye’nin uzun süredir canlı bir yatırım ortamına sahip olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:

“Bugün artık kurulu gücü 100 bin megavatı geçen bir Türkiye var. Bugün artık yenilenebilir enerjide, enerji verimliliğinde, enerji teknolojilerinde, nükleer enerjide attığı adımlarla kendi enerji dönüşümünü sürdüren bir Türkiye var. Enerjide öz yeterliliğimizi sağladıkça Türkiye üretim, dağıtım ve piyasalarda merkez olma hedefine daha somut bir şekilde yaklaşacak. İkinci eğilim ise iklim değişikliğiyle mücadele ve enerji güvenliği dengesi. Son olarak etkisini son dönemde etkisini iyice hissettiğimiz jeopolitik eğilimler. Yakın coğrafyamız sürekli kriz üretmeye yatkın bir yapıya sahip. Fakat son dönemde Rusya-Ukrayna savaşı ile jeopolitik daha da sert geri döndü. Jeopolitiğin tek bir panzehiri var. Kendi insanınız ve teknolojinizle kendi kaynaklarınızı maksimum oranda kullanmak. Bir devletin görevi yer altı ve yer üstü kaynaklarını sonuna kadar değerlendirmektir. Bugün kendi kaynaklarını daha çok kullanan ülkeler daha avantajlı oldu. ABD kendi gaz kaynaklarıyla Avrupa’ya sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) gönderiyor. İsrail, Avrupa’nın enerji jeopolitiğinde yer almak için adımlar atıyor.”

Türkiye’nin elektrik üretiminde yerli kaynak kullanımının yüzde 65 seviyesinde olduğunu anımsatan Dönmez, yenilenebilir kaynakların payının ise yüzde 50 olduğunu aktardı.

Dönmez, Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) RES-3 yarışmalarına ilişkin başvuruların 31 Mayıs’ta, YEKA GES-4’e ise 21 Haziran’da alınacağı ve başvurulardan kısa süre sonra yarışmaların yapılacağı bilgisini paylaştı.

Karadeniz gazının devreye girmesiyle Türkiye’nin yerli kaynak kullanımında önemli artış olacağını dile getiren Dönmez, “Filyos’ta kara ve denizde çalışmalarımız son sürat devam ediyor. Dördüncü sondaj gemimiz de Taşucu Limanı’na ulaştı dün. Burada 2 aylık bir bakım süreci olacak. Ardından belirleyeceğimiz lokasyonda ilk sondajına başlayacak. Yedinci nesil ve ilk defa bizim kullanacağımız bir gemi. Yeni gemimizle yeni müjdeler almayı ümit ediyoruz.” diye konuştu.

Dönmez, madende de son dönemde Cumhuriyet tarihinin en yüksek üretim ve ihracat rakamlarına ulaşıldığını söyledi.

Türkiye’nin enerji bağımsızlığını teminat altına alacak adımları atmaya devam ettiklerini aktaran Dönmez, “2053 net karbon sıfır vaatlerimiz çerçevesinde daha yapacaklarımız var. Türkiye, güneş paneli üretiminde bugün yıllık 7 bin 960 megavat üretimle dünyada dördüncü, Avrupa’da ise birinci. İnşallah birkaç yıl içinde dünyada ilk üç arasına gireceğiz.” dedi.

Dönmez, enerji sektöründeki dinamiklerle birlikte tüketici davranışlarının da değiştiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu:

“Geçtiğimiz yıla kadar sanayicileri kendi elektriklerini üretme konusunda ikna edemezken, küresel enerji fiyatlarından dolayı şu anda güneş projelerinde büyük bir artış var. Lisanssız güneş enerjisi kapasitesinde bu sene 3 bin megavata yakın artış öngörüyoruz. Sanayicilerimiz bu hamleleriyle enerji maliyetlerinin bir kısmını 15-20 yıl sabitlemiş oldu. Aynısını verimlilikte tüketiciyle yapmamız lazım. Bu sene yine artan fiyatlardan dolayı verimlilik projelerine de büyük bir ilgi oldu. En hızlı geri dönüşü olan sabit sermaye yatırımı verimliliktir. Enerji verimliliğini özellikle hanelerde yaygınlaştırma arzusundayız. Bugün konut stokumuzun neredeyse yarısı yalıtımsız.”

Türkiye’nin Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı kapsamında 2021’de 1,33 milyar dolar yatırım yaptığını ve karşılığında 372 milyon dolarlık tasarruf sağladığını belirten Dönmez, “Bu yıl 1,06 milyon ton eşdeğer petrol (TEP) birincil enerji tasarrufuyla ilk defa 1 milyon TEP sınırını aştık. 2021, enerji verimliliğinde en yüksek yatırımın ve en yüksek tasarrufun sağlandığı yıl oldu. Yine geçtiğimiz yıl enerji verimliliği uygulamalarıyla 15,61 milyon ton karbon emisyonunu da engellemiş olduk. Son 5 yıllık döneme baktığımızda enerji verimliliğine toplamda 6,45 milyar dolar yatırım yaptık. Toplamda 1,56 milyar dolarlık bir tasarruf sağladık.” bilgisini paylaştı.

Dönmez, bu tasarruflarla Türkiye’nin 850 bin TEP ham petrol ve 5,4 milyar metreküp gaz ithalatını engellediğini ifade etti.

Toplamda 12 bin yeni istihdam oluşturulduğunu söyleyen Dönmez, şunları kaydetti:

“Ekonomimize 3,91 milyar dolarlık brüt katma değer sağladık. Belki daha da önemlisi son 5 yılda 43 milyon ton karbonun doğaya salınımını engelledik. Çevrecilikse işte çevrecilik. Bu işler icraatla oluyor, lafla değil. Birilerinin çevrecilik adı altında hükümet yıkma gayretlerini Gezi olaylarında görmüştük. Şimdi Atatürk Havalimanı’nda yapılacak millet bahçesi için ‘Yaptırmayız’ diyenler sıraya girdi.”

İstanbul’a yeni bir yeşil alan kazandırma gayretinde olanların engellenrmeye çalışıldığını dile getiren Dönmez, “İçerisinde milletimizin sporunu yapacağı, sevdikleriyle vakit geçireceği, dinleneceği bir mekan olacak. Madem bu kadar çevreciydiniz, belediyeniz şehrin göbeğindeki asırlık çınarları katlederken neredeydiniz? Millet bahçesinde 135 bin tane ağaç dikilecek ama 100’ün üzerinde çınar şehrin göbeğinde kesildi ve kimsenin sesi çıkmadı. Millet bahçesinin nasıl yapılacağı, hangi rekreasyon alanlarının yer alacağı, ne kadarlık bir alanın yeşillendirileceği kamuoyuyla paylaşıldı.” diye konuştu.